Ngokwazi iintlobo zemibuzo onokuthi uyibuze kwaye uziqhelanise neempendulo zakho kubo kwangethuba, kunokwenzeka ukuba ugcine upholile kwaye ubonise amandla akho.
Kwesi sikhokelo, siza kukunika iintloko-phezulu kwezona zidumileyo zili-15 imibuzo yodliwano-ndlebe kunye neengcebiso zangaphakathi malunga nendlela onokuzoba ngayo amandla akho kunye namava ukuze unike iimpendulo ezintle, zobuqu eziya kukunceda ugqame.
Udliwanondlebe nemibuzo
1. Sitshele Ngawe
Ihlala isetyenziswa njengombuzo oyintshayelelo ukwakha ubuhlobo, lo mbuzo wodliwanondlebe wokufunda ngomnye weyona miceli mngeni yokuphendula. Nangona kunokuhenda ukucengceleza oko kukwisicelo sakho okanye uqalise kwakhona, ezo ziinkcukacha udliwano-ndlebe sele ezazi ngawe. Lo mbuzo wenzelwe ukukunika iqonga evulekileyo ukwenza yakho ikhefu ephakamileyo.
Leyo yi-spiel yakho ye-60-yesibini eqaqambisa izakhono zakho ezizodwa kunye nezinto onomdla kuzo kunye nendlela ezo ezinxibelelana ngayo ne-scholarship. Yigcine imfutshane kwaye iswiti. Ukuba bafuna ukwazi iinkcukacha ezithe vetshe okanye iinkcukacha ezithile, bayakubuza.
2. Uza kuzisebenzisa njani iiDola zeScholarship?
Ukufundiswa kwezifundo kunokuvela kwimithombo emininzi eyahlukeneyo, kodwa into enye bonke abafana ngayo kukuba bonke bafuna ukwazi ukuba imali yabo iya kusetyenziswa ngobulumko. Yiza ulungiselele ukuphendula lo mbuzo nge ukucalulwa kweendleko zenyanga kwipotifoliyo yakho.
Unokubandakanya iikholamu ezinje ngezifundo, iincwadi, ukuhlala, ukuhamba, kunye nokutya ukubonisa iindleko zakho ezinokwenzeka kwaye wabele imali yokufunda ngokufanelekileyo. Obu buchule bunokufuna uphando oluncinci, kodwa luya kuhlawula izabelo ezinkulu ukuba ubonisa ukuba ucingile ngomfanekiso wakho wenkxaso-mali yekholeji kwaye uyayifuna ngokwenene i-scholarship.
3. Sixelele ngamandla akho amakhulu.
Ukuba uhleli phambi kodliwano-ndlebe okanye ikomiti, amathuba mahle ukuba abone amandla amaninzi kuwe ephepheni, ngoko phumla ukuba lo mbuzo uvela. Kusenokungakhululeki ukuziva ngathi uyazigwagwisa, ngoko luluvo olulungileyo ukuziqhelanisa nale kwangethuba, njengoko iphantse yaqinisekiswa ukuba iza kuvela.
Khetha umgangatho ovakalelwa kukuba unamandla kwaye unike imizekelo ethile kunye namabali okuba kutheni kubalulekile. Ukuba ungumbhali ogqwesileyo, thetha ngexesha ukubhala kwakho kube nefuthe. Ukuba ungumdlali obalaseleyo, bopha amava athile okanye ukufezekiswa kumandla akho kumdlalo wezemidlalo kwaye kutheni kubalulekile.
4. Bubuphi obona buthathaka bakho?
Ekuphela kwemeko ekunokwenzeka ukuba ungonwabanga ngakumbi kunokuqhayisa ngawe kukuvuma izinto ongekazi kakuhle kuzo. Undoqo kulo mbuzo kukuwuphendula ngendlela yokuba nawe ukupeyinte ngendlela eyakhayo. Eli lixesha elihle lokuthetha malunga nendlela owoyisa ngayo ubuthathaka bakho kwaye wafumana impumelelo okanye wafumana indlela eyahlukileyo yokujongana nengxaki edlale ngamandla akho. Oku kuncinci malunga nokuba sesichengeni kwaye ngaphezulu malunga nendlela oyiphatha ngayo.
5. Chaza eyona mpazamo yakho inkulu
Ukwahluka kombuzo obuthathaka, lo ubuvela rhoqo njengoko unokufumana impendulo enamandla. Lo mbuzo awunakukwenza nje ukuba abanye abaviwa bangakhululeki, kodwa ukwakunyanzela ukuba uzazi iziphene zakho.
Kanye njengempendulo yakho engentla, khetha amava athile apho kukho ukuziphatha okuhle ebalini. Thetha ngempazamo, kodwa chitha ixesha elininzi kwimpendulo yakho uxoxa ngendlela ekuncede ngayo ukuba ufunde, ukhule, kwaye uguquke njengomntu.
6. Kutheni le nto kufuneka ube nguwe oza kufumana le Scholarship?
Nangona i-GPA yakho ephezulu kunye nemfuno yemali enqwenelekayo ibonakala ngathi ziimpendulo ezilungileyo kulo mbuzo, ayisiyiyo le nto udliwanondlebe wakho ayijongayo xa eyibuza.
Bonke abafundi banesidingo, kodwa eyona nto bafuna ukuyazi kukuba kutheni ufanele utyale imali. Baxelele ukuba kutheni utyala imali elungileyo, kwaye ubanike ingxelo yokuxhasa amabango akho.
7. Uzibona Uphi Kwiminyaka emihlanu, elishumi, okanye engamashumi amabini?
Bayazi ukuba awunayo ibhola yekristale, kodwa ikomiti yokufunda isajonge isiqinisekiso sokuba unesicwangciso somdlalo.
Ukuba ufaka isicelo sokufunda ukuze uxhase isidanga sakho seminyaka emine, bafuna ukuqiniseka ukuba kwiminyaka emihlanu ukusukela ngoku awusaziboni ungumfundi onesidanga. Kulungile ukuphupha umkhulu ngempendulo yakho, kodwa kukwabalulekile ukubandakanya indlela i-scholarship eya kuyiququzelela ngayo impumelelo yakho ekufezekiseni loo mfanekiso kwimpendulo yakho. Baxelele ukuba kutheni imali yabo ibalulekile.
8. Ngubani ojonge kuye? Ngubani umzekelo wakho?
Lo ngumbuzo oqhelekileyo kudliwanondlebe ukuba awubuze xa bezama ukuqonda inkuthazo zakho ezinzulu. Khetha umntu okukhuthazayo kwaye athethe malunga nendlela ubomi bakhe, izenzo, okanye izinto aziphumezileyo ezikuqhube ngayo ukuba uphumelele. Ufunde ntoni kubo, yaye kutheni ibalulekile nje loo nto?
9. Ndixelele Ngamava akho oBunkokeli
Khumbula, banesicelo sakho kwaye bazazi kakuhle naziphi na izikhundla zobunkokeli okanye izihloko oye wazibamba. Udliwano-ndlebe akakhangeli kuluhlu xa bebuza lo mbuzo. Endaweni yoko, bafuna ukubona ukuthanda kwakho nokuzibophelela kwimpendulo yakho. Khetha indima oyonwabeleyo kwaye uthethe malunga nezinto ezibambekayo nezinokulinganiswa ozifezileyo.
Gcina ukhumbule ukuba nokuba awuzange ubambe ngokusesikweni isihloko sobunkokeli okanye umsebenzi, usenomzekelo apho ukhokele iqela okanye iqela kwimpumelelo. Ukuba ngokwenene awunawo umzekelo omhle, yitsho, emva koko uthethe ngeempawu ozivayo ukuba ziya kukwenza ube yinkokeli edlamkileyo nesebenzayo lakufika ixesha.
10. Yeyiphi incwadi oyithandayo, imuvi, okanye iNgoma?
Ngokuqhelekileyo, iikomiti zodliwano-ndlebe ziya kubuza malunga neencwadi, njengoko oko ukufundayo kubonisa zombini umdla kunye nenqanaba lobukrelekrele, kodwa kutsha nje, iimuvi, imiboniso kamabonakude, okanye iingoma nazo bezizizihloko abanomdla kuzo.
Into abajonge ukuyenza kukuqonda ngcono imidla yakho kwaye apho ufumana khona intsingiselo kunye nenkuthazo ebomini bakho.
Khetha ezinentsingiselo kuwe ngezizathu ezithile, uze uxubushe ngesizathu soko. Ngaba umlinganiswa othile wayenokuzalana okanye wayekhuthaza? Ngaba iculo elithile likwenza ukuba ufune ukoyisa ihlabathi? Kudliwano-ndlebe oluninzi, iinkcukacha zento oyikhethayo ayibalulekanga, kodwa ukuzoba unxibelelwano nokuba kutheni kubalulekile kuwe.
11. Kutheni le nto ukhethe le Yunivesithi okanye iKholeji?
Ayinakuphinda-phinda, kodwa kwakhona, lo ngumbuzo olungiselelwe ukufunda ngawe hayi iziko olikhethileyo. Akuyomfuneko ukuba ube ngumkhokeli wabakhenkethi eyunivesithi kwaye uncome inkqubo yebhola ekhatywayo emangalisayo okanye imfundo esemagqabini oceba ukuyifumana.
Kunoko, gxininisa kwizinto ezibaluleke kakhulu kuwe nokuba kutheni. Ukuba isikolo sakho saziwa kakhulu ngenkqubo yeelwimi okanye izibonelelo zophando, thetha malunga nokuba kutheni loo nto inomtsalane kuwe kunye nendlela onethemba lokuzisebenzisa ngayo ngexesha lemfundo yakho.
Ukuba kufanelekile, ungayihamba ikomiti ngenkqubo oye wahamba kuyo ukuze ufumanise ukuba leliphi na iziko elikufaneleyo. Bafuna ukwazi ukuba kutheni ucinga ukuba uya kuphumelela kwaye wenze umahluko apho, ngoko baxelele.
12. Sesiphi isifundo osithandayo esikolweni?
Enye indlela abadliwano-ndlebe abaza kuzama ngayo ukuba uveze iinxalenye zobuntu bakho kukubuza malunga nezinto ozithandayo kunye nezinto othanda ukuzifunda. Khetha umxholo owuthandayo, uze ubaxelele isizathu sokuba ungowona uwuthandayo. Kuphephe ukuthetha izinto ezinjengokuthi “kuba ndiyincutshe kuyo” okanye “iza ngokulula kum.”
Endaweni yoko, gxininisa kwinto evutha umlilo wakho kwaye ikwenza uzive unomdla kwaye unomdla.
Eli ikwalixesha elihle lokuthetha ngembasa okanye impumelelo kwaye unike ianecdote malunga nokuba uliphumelele njani. Ngokomzekelo, ukuba isifundo osithandayo esikolweni yimbali, unokuxubusha ngendlela ekuncede ngayo ukuba ulungiselele itumente yengxoxo-mpikiswano oyingenisileyo okanye umboniso wembali owuphumeleleyo.
13. Ngawaphi amava anentsingiselo okanye iklasi oye waba nayo esikolweni?
Umbuzo ofana nalo lelinye ithuba eligqibeleleyo lokubonisa impumelelo yakho. Inokuba yinto elula njengokusebenza ngamandla aguqukayo ngexesha leprojekthi yeqela ukwenza umsebenzi owenziwe kakuhle ozuze iqela i-A.
Ngenye indlela, ungathetha ngeklasi oyithathileyo okanye utitshala oye wakuphefumlela ukuba uye ekholejini kwaye wenze isidanga kwinqununu oyikhethileyo. Ukuba kunokwenzeka, khetha amava okanye iklasi enokuthi ngandlel’ ithile inxibelelene ne-scholarship ukuze udibanise nokuba kutheni ufanele uphumelele ibhaso.
14. Ingaba ubunenxaxheba kuyo nayiphi na imisebenzi esikolweni okanye ekuhlaleni?
Kusenokwenzeka ukuba olu lwazi lukwakwisicelo sakho, kodwa nokuba akunjalo, xhathise umnqweno wokudwelisa amaqela ali-15 ahlukeneyo othathe inxaxheba kuwo kulo nyaka. Endaweni yoko, khetha abambalwa apho wenze khona igalelo elibonakalayo kwaye uqaqambise impumelelo yakho. Eli lelinye ithuba lokubophelela iminqweno yakho kwimbasa.
Ukuba ufaka isicelo senkxaso-mali yokufunda, xubusha umsebenzi owenze nekomiti yeencwadi zonyaka okanye iphephandaba lesikolo. Ukuba ulwela ibhaso kwezamayeza, thetha ngomsebenzi wakho wokuzithandela esibhedlele okanye kwindawo yokuhlala yezilwanyana. Okukhona abaviwa befaneleka ngakumbi kwikomiti yodliwano-ndlebe, kokukhona baphezulu amathuba okuba unyulwe.
15. “Yeyiphi Imibuzo Onayo Ngam?” okanye “Ngaba Ikhona Enye Into Ongathanda Ukuyongeza?”
Oku kuphantse kube njalo indlela udliwano-ndlebe aya kuyigqiba ngayo imibuzo yabo. Kwaye kungakhathaliseki ukuba yintoni na, impendulo yakho akufanele ibe "hayi."
Ukuba uziva ngathi uphoswe lithuba lokuthetha malunga nokufezekiswa okuthile okuza kwenza umdla kwikomiti, eli lixesha elifanelekileyo lokuyiveza. Ikwalithuba elifanelekileyo lokubonisa umdla wakho oqhubekayo kwi-scholarship. Unokubuza imibuzo embalwa enokuthi ivule umnyango kwincoko enzulu okanye ithuba lokucebisa kwixesha elizayo. Ezinye iingcebiso ziquka:
- Ungamcebisa uthini umntu ofana nam ofuna ukungena entsimini ngenye imini?
- Yintoni eyakukhuthaza ukuba ungene kweli candelo?
- Ukuba ubunokucebisa umntu wakho oneminyaka eli-18 ubudala, ubuya kuthini?
- Ucinga ukuba ngowuphi owona mceli mngeni mkhulu kubafundi abatsha abafuna ukungena kweli candelo?
Okokugqibela, khumbula ukuba ngawo wonke umbuzo wodliwanondlebe wokufunda, akukho mpendulo ingalunganga.
Yiba nguwe, yiba nenyaniso, kwaye uyigcine ubuchwephesha, kwaye uqinisekisiwe ukwenza umbono olungileyo. Ikomiti sele igqibe ekubeni ungumgqatswa ophambili ephepheni. Kwaye ngoku eli lithuba lakho nje lokuba ukhanye.
Okungakumbi kwe-QNA kwi imibuzo yodliwano-ndlebe
1. Kutheni ufuna isidanga kwinkalo oyikhethileyo?
Ndifuna ukulandela isidanga kwishishini kuba ndifuna ukuphonononga amathuba kunye namathuba alo.
2. Zithini iinjongo zakho ngomsebenzi?
Ndifuna ukuba ngusomashishini kwaye ndiqale inkampani yam.
3. Uceba njani ukufikelela ezo njongo?
Ndiceba ukufumana isidanga kwishishini, emva koko ndiye kumashishini kwaye ndiqale inkampani yam.
4. Athini amandla akho kunye nobuthathaka bakho?
Amandla am anokuba kukuba ndinengqondo ecazululayo, ndinobuchule ekusombululeni iingxaki, kwaye ndinobuchule obukhulu bokunxibelelana. Ubuthathaka bam buya kuba kukuba ngamanye amaxesha ndinokuba neentloni xa kuziwa ekuthetheni esidlangalaleni okanye ukudibana nabantu abatsha
5. Ingaba esi sidanga sikunceda njani wena buqu okanye ngokomsebenzi?
Ngoncedo lwesi sidanga, uya kuba nakho ukuphuhlisa kunye nokuphumeza izimvo zoyilo eziluncedo kumsebenzi wakho.
Esi sidanga siya kukunceda wakhe isiseko esomeleleyo somsebenzi wakho. Ungayisebenzisa ngeendlela ezahlukeneyo, ezinjengokuqala ishishini lakho okanye ube ngumbhali womxholo.
Ngesi sidanga, unokuthatha imiceli mngeni emitsha kunye namathuba aya kukunceda ukhule ngobungcali.
6. Inikela ngawaphi amathuba emfundo eyongezelelekileyo?
Amathuba abonelelwa ngabancedisi bokubhala be-AI makhulu. Zingasetyenziswa ngababhali bomxholo ukuvelisa izimvo, kunye nabafundi kunye nonjingalwazi kwimfundo ethe kratya. Kukho iintlobo ezininzi ezahlukeneyo zabancedisi bokubhala be-AI, njengabancedisi bokubhala umxholo kunye nabancedisi bophando lwezemfundo.
Ukuba ungumfundi okanye unjingalwazi kwimfundo eqhubekayo, ungasebenzisa aba bancedisi bokubhala be-AI ukuvelisa umxholo wezabelo zakho kunye namaphepha ophando. Unokuzisebenzisa kumgangatho wobuqu ukukunceda ngebhloko yombhali kunye nokubonisana ngezimvo ezintsha.
7. Abazali bakho basiphembelela njani isigqibo sakho sokusukela lo msebenzi, yaye baye bakuxhasa njani ukutyhubela iminyaka yakho yasesikolweni?
Bendisoloko ndinomdla wokubhala, kodwa akuzange kube ngunyaka wam omtsha wekholeji apho ndagqiba ekubeni ndilandele le ndlela yomsebenzi. Ndaqala ukwaziswa ngombono wokubhala njengomsebenzi xa utitshala wam wesiNgesi kwisikolo samabanga aphakamileyo wandixelela ngamava akhe okusebenza njengomkhupheli. Wathi wayeyithanda ingcamango yokukwazi ukubhala ukuze ndiziphilise yaye wayeya kundikhuthaza ukuba ndiyiqwalasele.
Abazali bam bandixhasa kakhulu kuwo wonke umsebenzi wam wasekholejini, nto leyo eyenza kwalula ukuba ndenze esi sigqibo. Baye bandikhuthaza kwaye bandixhasa kuyo yonke imizamo yam, ngakumbi xa ndagqiba ekubeni ndifunde phesheya kwehlobo emva konyaka wam wesibini kwaye ndithathe ixesha elithile esikolweni.
8. Ucinga ukuba wenza ntoni kwiminyaka emi-5–10 emva kokufumana isidanga sakho? Ngaba uceba ukuqhubeka nokusebenza kule ntsimi, okanye ngaba kuya kubakho omnye umsebenzi onomdla kakhulu kuwe?
Ndiyazicingela ndisebenza kwindawo yokuyila endiyithandayo. Ndingathanda ukusebenza kwinkalo yokuyila enxulumene nesidanga sam.
Ndiceba ukuqhubeka nokusebenza kule ntsimi emva kokufumana isidanga sam, kodwa ndivulelekile kwezinye iindlela.
9. Ubuya kuba yintoni umsebenzi wamaphupha akho ngaphandle kwalowo sele ukhankanyiwe, kwaye kutheni loo msebenzi ubalulekileyo kuwe?
Umsebenzi wam wephupha inokuba kukusebenza njengombhali womxholo. Ndinomdla wokubhala kunye nenkqubo yokufumana iindlela ezintsha nezahlukileyo zokuvakalisa iingcinga zam. Ndiyakuthanda ukubalisa amabali kunye nokubonelela ngembono yam kwizihloko ezahlukeneyo.
Lo msebenzi ubalulekile kum kuba undivumela ukuba ndisebenzise ubuchule bam ngendlela enemveliso. Ndikwathanda nokuba lo msebenzi awufuni nasiphi na isixhobo sobuchule, njengokwenza iikhowudi okanye ukwenza inkqubo, nto leyo eyenza kube lula kum ukufumana umsebenzi.
10. Zeziphi izakhono ezinokubaluleka kumntu ocinga ngomsebenzi kweli shishini, kwaye ezi zakhono zingena njani ngexesha losuku oluqhelekileyo njengomqeshwa wombutho onxulumene nalo msebenzi (okt, ulwazi ngokubanzi, unxibelelwano phakathi kwabantu)?
Izakhono ezibalulekileyo kumntu ocinga ngomsebenzi kwishishini kubuchule bokudala, ubukrelekrele beemvakalelo, kunye nokukwazi ukuzibeka ezihlangwini zabaphulaphuli bakho. Izakhono eziza kudlala kule shishini ziyakwazi ukuphula izihloko ezinzima kwiinqununu ezilawulekayo, ukubhala ngokucacileyo kunye ngokuchanekileyo, kunye nokukwazi ukubhala umxholo obandakanyekayo.
Abancedisi bokubhala be-AI babonelela ngendlela yokuba ababhali bagxile koko bagqwesileyo kuko: ubuchule kunye neemvakalelo. Banokubanceda ngokuthatha ibhloko yombhali kwaye bavelise izimvo zomxholo kwisikali.